Đình Thạch Lỗi là tên thường gọi của di tích theo tên thôn Thạch lỗi. Tên Nôm cổ của Thạch Lỗi xưa gọi là làng Luổi. Di tích hiện nay thuộc thôn Thạch Lỗi, xã Thanh Xuân, huyện Sóc Sơn.
Thôn Thạch Lỗi nằm trong tam tổng cùng lo việc thờ Thánh Gióng – Phù Đổng Thiên Vương. Đình Thạch Lỗi thờ Thành hoàng làng là thánh Tam Giang.
Đình Thạch Lỗi nằm giữa thôn, hơi chếch về phía Nam dòng sông Cà Lồ. Ngôi đình được bao bọc bởi tường, rào ngăn riêng, nằm trên khu đất rộng có nhiều cây xanh tốt. Trước đây, đình có 2 nếp tiền tế và đại đình, nay chỉ còn tòa đại đình có bố cục kiểu chữ Nhất. Đại đình gồm 5 gian, dĩ có đao cong 4 mái lợp ngói di toàn bộ. Các trang trí lên kiến trúc đại đình mang dấu ấn nghệ thuật cuối thời Lê đầu thời Nguyễn. Hậu cung của đình được nâng chuôi duộc ở ngay gian giữa của đại đình và quây thành khán thờ. Mái làm chồng diêm hai tầng, có dao cuốn ở các góc. Phía trước chuôi duộc có cửa cung làm cánh, nâng cao thành bậc thờ riêng, cao hơn hẳn nền đình.
Trong chiến tranh, đình Thạch Lỗi bị hư hỏng, mất một số cổ vật có giá trị như thần tích, bia đá… Đình được khởi dựng từ cuối thời Lê, đầu thời Nguyễn. Đây là di tích có kiến trúc đồ sộ, đẹp nhất hiện còn gìn giữ được trong vùng. Hiện nay, đình còn bảo lưu được một số đồ tế khí như: long ngai bài vị thế kỉ XIX – XX; bài vị thờ thánh Tam Giang và bộ kiệu bát cống nghệ thuật thế kỉ XIX – XX.
Đình được Bộ Văn hóa và Thông tin xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật năm 2006.
[embeddoc url=”/wp-content/uploads/2018/01/Dinh-Thach-Loi.docx” width=”0px” height=”0px” download=”all” viewer=”microsoft” text=”Tải xuống: dinh thach loi.docx”]
Hits: 925
